Οι Γυναίκες στη Διαχείριση Αποβλήτων

  Η σημερινή ημέρα αφιερώνεται παγκοσμίως στο γυναικείο φύλο. Παγκόσμια μέρα της γυναίκας! Χρόνια πολλά σε όλες τις γυναίκες εκεί έξω που με τους δικούς τους ρόλους καθημερινά επιτελούν πάνω από ένα έργο. Άλλα έτσι είναι μια γυναίκα πολύπλευρη για αυτό και θα δούμε μαζί βασικά σημεία στα οποία οι γυναίκες έχουν καθοριστικό ρόλο σήμερα. 

Όλα ξεκίνησαν από εργάτριες ενός εργοστασίου κλωστουφαντουργίες το 1857 για να μπορούμε σήμερα να έχουμε περισσότερα δικαιώματα στον εργασιακό χώρο. Με αφορμή λοιπόν τη μέρα αυτή ας δούμε κάποια στοιχεία για τη θέση που έχουν οι γυναίκες στο τομέα της διαχείρης αποβλήτων τον 21ο αιώνα.

  Σίγουρα υπάρχει διαφορά στις  θέσεις που κατέχουν οι γυναίκες του δυτικού κόσμου σε σχέση με τις γυναίκες του αναπτυσσομένων χωρών. Ωστόσο αν και οι θέσεις διαφέρουν τα λειτουργήματα που επιτελούνται στα πόστα τους είναι εξίσου σημαντικά. .  

  Το 2018 πραγματοποιήθηκε έρευνα σε γυναίκες από 73 χώρες ώστε να καταγραφεί η θέση που έχουν στο τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων ( Godfrey, 2018). Από την έρευνα προέκυψε ότι σε χώρους ταφής των απορριμμάτων εργάζονται γυναίκες σε μικρό ποσοστό (12,5%) σε αντίθεση με άλλες θέσεις εργασίας που φαίνεται να είναι πιο προτιμητέες από τις εργαζόμενες στο τομέα αυτό ( Godfrey, 2018). Το 51,6% των γυναικών που συμμετείχαν στη συγκεκριμένη έρευνα εργαζόταν στους τομείς της πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των υλικών ( Godfrey, 2018). Ενώ σχετικά με το εργασιακό περιβάλλον προέκυψε πως κατά κύριο λόγο οι γυναίκες εργάζονται στη τοπική αυτοδιοίκηση και ακολούθως σε ιδιωτικές εταιρείες και σε γραφεία μελετών, με τα αντίστοιχα ποσοστά να είναι 30,2%, 14,4% και 13,3% ( Godfrey, 2018). Οι γυναίκες  μπορεί να είναι μέρος ομάδων για να επιτελέσουν το έργο που αφορά τη θέση εργασίας που κατέχουν , ωστόσο ο τομέας εργασίας όπως φαίνεται δίνει τη δυνατότητα για ηγετική δραστηριότητα στις εργαζόμενες. Έτσι προκύπτει πως το 31,8% των γυναικών ασχολούνται με τη διαχείριση έργων και τμημάτων στο χώρο εργασίας τους (Godfrey, 2018). Η έρευνα αφορά κατα κύριο λόγο γυναίκες από χώρες χαμηλού και μέσου εισοδήματος, από τις οποίες σχεδόν το σύνολο των ερωτώμενων γυναικών κατείχαν πτυχίο  σε προπτυχιακό ή και μεταπτυχιακό επίπεδο (90,7%) ( Godfrey, 2018).

 Οι γυναίκες έχουν δυναμική παρουσία στις αποφάσεις και σε πολιτικό επίπεδο στις αναπτυγμένες χώρες. Φυσικά χαρακτηριστικότερο όλων των παραδειγμάτων είναι η Σουηδία όπου το 30% του αρμόδιου οργανισμού αποτελείται από γυναίκες (USAID, 2019) . Βέβαια δεν σημαίνει ότι οι γυναίκες έχουν καταφέρει να μην αντιμετωπίζουν ανισότητες ακόμα και στο Δυτικό Κόσμο.  Στην Ελλάδα σύμφωνα με το salaryexplorer οι άνδρες λαμβάνουν 7% υψηλότερες απολαβές στη διαχείριση αποβλήτων. Η γενικότερη κατάσταση της σύγκρισης της συνεισφοράς άνδρα και γυναικάς αποτυπώνεται στο παρακάτω infographic.

 Τι συμβαίνει στις αναπτυσσόμενες χώρες; Ας ξεκινήσουμε από την Αφρική με ένα από τα πιο θετικά παραδείγματα. Η εταιρεία Proplast ιδρύθηκε το 1987 με μόλις 14 γυναίκες να εργάζονται προκειμένου να γίνει διαχείριση πλαστικών αντικειμένων. Η εταιρεία έφθασε τις 100 εργαζόμενες όπου συγκεντρώνονται 1500 τόνοι πλαστικών αποβλήτων κάθε χρόνο, με στόχο να κοπούν και να είναι έτοιμα για υλικό που θα αξιοποιήσουν τοπικές επιχειρήσεις παραγωγής πλαστικών.

  Σε κάποιες χώρες όπως η Ινδονησία , η Ινδία και το Βιετνάμ έχουν καθοριστικό ρόλο στη πορεία της διαχείρισης των απορριμμάτων σύμφωνα με το Ocean Concervancy (2019). Στον πίνακα είναι εμφανές ότι οι γυναίκες σε αυτά τα μέρη κατέχουν ιεραρχικά τις θέσεις που αφορούν αυτό το κλάδο. 

  

   Βέβαια και εδώ υπάρχει άλλη μία τραγική πραγματικότητα που αφορά σε φαινόμενα βίας που δέχονται οι γυναίκες που ασχολούνται ως waste pickers όπως ονομάζονται και συλλέγουν απορρίμματα ανεπίσημα. Οι γυναίκες που προσπαθούν σε αυτές τις χώρες να ενταχθούν στο συγκεκριμένο μοτίβο εργασίας δέχονται αρκετές φορές βία. Το ακόμα πιο τραγικό είναι πως πολλές φορές προκειμένου να γίνουν μέρος των ομάδων που ασχολούνται με τη συλλογή απορριμμάτων κατά αυτό το τρόπο τους ζητάτε κάποιου είδους σεξουαλικό αντάλλαγμα στη Γουατεμάλα( (USAID, 2019). Εδώ η δυνατότητα της επιλογής εργασιακού κλάδου είναι πολύ δυσκολότερη δεδομένου ότι η μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων έχουν ακόμα έλλειψη πρόσβασης στην εκπαίδευση και άρα στο δικαίωμα να διεκδικήσουν άλλες συνθήκες εργασίας. 

  Δε πρέπει να ξεχνάμε ότι η μέρα της γυναίκας δεν είναι μία μέρα ευκαιρία για να αγοράσουμε πιο φθηνά ένα κραγιόν , αλλά είναι μέρα για να θυμόμαστε ότι στο  παρελθόν δεν είχαμε μία μεταχείριση που προσπαθούμε ακόμα να αποκτήσουμε. 

 

Χρόνια πολλά από εμένα σε όλες μας

Bρείτε  μας στο Facebook : Blog περιβαλλοντικών θεμάτων: env-gr.blogspot.com και

                   στο Instagram: @envgrblog

 

 

Eπιμέλεια : Σοφία Χανιώτη, Περιβαλλοντολόγος MSc

 

Βιβλιογραφία

 

• Conservancy, O., 2019, The Role of Gender in Waste Management, Gender Perspectives on Waste in India, Indonesia, the Philippines and Vietnam.
•  Godfrey, L. J.-S., 2018, Mapping the status of women in the global waste management sector. 
• USAID., 2019, Women's economic empowerment and equality (WE3) technical assistance, municipal waste management and recycling WE3 gender analysis report.
•  http://www.salaryexplorer.com/salary-survey.php?loc=84&loctype=1&job=301&jobtype=3