Το νερό κινδυνεύει!

 Το νερό είναι ζωτικής σημασίας για τη ζωή. Όλο το νερό στη Γη αποτελεί την υδρόσφαιρα. Και αυτό το νερό δεν μένει ακίνητο. Είναι πάντα σε κίνηση. Η βροχή που πέφτει σήμερα μπορεί να ήταν νερό σε έναν μακρινό ωκεανό μέρες πριν. Και το νερό που βλέπετε σε ένα ποτάμι ή ρυάκι μπορεί να ήταν χιόνι σε μια ψηλή βουνοκορφή. Το νερό υπάρχει στην ατμόσφαιρα, στη γη, στον ωκεανό και στο υπέδαφος. Μετακινείται από τόπο σε τόπο μέσω του κύκλου του νερού.

Από όλο το νερό της υδρόσφαιρας, η συντριπτική πλειοψηφία, περίπου το 97%, γεμίζει τον ωκεανό.  Περίπου το 2% του νερού στη Γη είναι παγωμένο σε στρώματα πάγου κοντά στους πόλους και σε παγετώνες. Άλλοτε ο πάγος στη Γη περιλαμβάνεται στην υδρόσφαιρα και άλλοτε διαχωρίζεται σε ένα ειδικό τμήμα του γήινου συστήματος που ονομάζεται κρυόσφαιρα. Το μεγαλύτερο μέρος του πάγου βρίσκεται στην Ανταρκτική, μια μικρότερη ποσότητα στη Γροιλανδία στην Αρκτική και ένα μικρό μέρος στους παγετώνες των βουνών σε όλο τον κόσμο. Το μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου 1% του νερού της Γης βρίσκεται στο υπέδαφος, σε ρηχούς υδροφόρους ορίζοντες, ως εδαφική υγρασία ή βαθιά στο υπέδαφος σε στρώματα πετρωμάτων. Μόνο ένα μικρό μέρος του νερού στη Γη (0,03%) βρίσκεται σε λίμνες, υγροτόπους και ποτάμια.

Το καθαρό γλυκό νερό είναι απαραίτητο για την πόση και την υγιεινή, για την τροφοδότηση των καλλιεργειών, της κτηνοτροφίας και της βιομηχανίας μας, καθώς και για τη δημιουργία και τη διατήρηση των οικοσυστημάτων από τα οποία εξαρτάται όλη η ζωή. Ωστόσο, το εύκολα προσβάσιμο γλυκό νερό - το οποίο βρίσκεται σε ποτάμια, λίμνες, υγροβιότοπους και υδροφορείς - αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 1% του παγκόσμιου νερού. 

Καθώς ο παγκόσμιος ανθρώπινος πληθυσμός αυξάνεται, αυξάνονται και οι απαιτήσεις για νερό. Ταυτόχρονα, η ανθρώπινη δραστηριότητα και η κλιματική αλλαγή διαταράσσουν τους φυσικούς κύκλους του νερού, θέτοντας υπό πίεση τα οικοσυστήματα γλυκού νερού. Η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη αυξάνει τον ρυθμό εξάτμισης και βροχόπτωσης. Οι επιπτώσεις αναμένεται να αυξηθούν κατά τη διάρκεια αυτού του αιώνα καθώς το κλίμα θερμαίνεται. Η κακή διαχείριση των υδάτων, η ρύπανση, η ανάπτυξη υποδομών και η εξόρυξη πόρων επιδεινώνουν περαιτέρω τις αρνητικές επιπτώσεις στα συστήματα γλυκού νερού.

• Μέχρι το 2050, ο αριθμός των ανθρώπων που κινδυνεύουν από πλημμύρες θα αυξηθεί από το σημερινό επίπεδο των 1,2 δισεκατομμυρίων σε 1,6 δισεκατομμύρια. Στις αρχές έως τα μέσα της δεκαετίας του 2010, 1,9 δισεκατομμύρια άνθρωποι, ή το 27% του παγκόσμιου πληθυσμού, ζούσαν σε δυνητικές περιοχές με σοβαρή λειψυδρία. Το 2050, ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί σε 2,7 έως 3,2 δισεκατομμύρια ανθρώπους. (Ηνωμένα Έθνη, 2020)
• Η σημερινή κάλυψη της Αρκτικής με θαλάσσιο πάγο (τόσο σε ετήσια όσο και σε όψιμη θερινή βάση) βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1850 τουλάχιστον και προβλέπεται να φτάσει σε συνθήκες πρακτικά ελεύθερου πάγου στο ελάχιστο θερινό επίπεδο τουλάχιστον μία φορά πριν από το 2050. (IPCC, 2021)
• Οι υψηλότερες θερμοκρασίες θα εντείνουν γενικά τον παγκόσμιο υδρολογικό κύκλο. Οι τάσεις των ετήσιων βροχοπτώσεων στην Ευρώπη δείχνουν ότι η βόρεια Ευρώπη έχει γίνει 10%-40% πιο υγρή τον τελευταίο αιώνα, ενώ η νότια Ευρώπη έχει γίνει έως και 20% πιο ξηρή.