Κατανοώντας τη φωτιά pt2

 Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Προμηθέας από τη φυλή των Τιτάνων ήταν αυτός που έδωσε τη φωτιά στους ανθρώπους για να τους βοηθήσει να αναπτύξουν τις συνθήκες διαβίωσής τους. Είναι αλήθεια ότι η φωτιά έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανθρώπινη ιστορία και χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο για να διευκολύνει την ανάπτυξη. 

Οι δασικές πυρκαγιές, όπως όλες οι φυσικές καταστροφές, έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν σοβαρά τόσο το περιβάλλον όσο και την κοινωνική δομή μιας τοπικής κοινότητας. Η πυρκαγιά ως φαινόμενο προκαλείται από 3 παράγοντες που συνθέτουν το τρίγωνο της πυρκαγιάς: καύσιμη ύλη, δηλαδή η ύλη που καίγεται κατά τη διάρκεια μιας πυρκαγιάς(ξηρή βλάστηση, οργανική ύλη εδάφους), το οξυγόνο, και η θερμότητα. Τα αίτια των πυρκαγιών είναι είτε ανθρωπογενή είτε φυσικά. Τα ανθρωπογενή αίτια είναι εμπρησμοί είτε από αμέλεια, στους οποίους περιλαμβάνονται απορρίψεις τσιγάρων, καύσεις ξερών χόρτων, κλαδιών και σκουπιδιών.

Σε αντίθεση με ορισμένες από τις φυσικές καταστροφές, το φαινόμενο των δασικών πυρκαγιών μπορεί εύκολα να προβλεφθεί και να ελεγχθεί, δεδομένου ότι τα αίτια είναι κυρίως ανθρωπογενή. Οι άνθρωποι είναι η αιτία του 90% των πυρκαγιών παγκοσμίως. Ωστόσο, αν και οι πυρκαγιές ξεκινούν τις περισσότερες φορές από ανθρώπινες ενέργειες, η ένταση και τα αποτελέσματά τους καθορίζονται κυρίως από την κατάσταση και τη διαθεσιμότητα της καύσιμης ύλης, τη δομή της βλάστησης και τις μετεωρολογικές και τοπογραφικές συνθήκες.

Οι πυρκαγιές αυξάνονται σε όλο τον κόσμο σε συχνότητα, σοβαρότητα και διάρκεια, αυξάνοντας την ανάγκη κατανόησης των επιπτώσεων της έκθεσης σε πυρκαγιές στην υγεία. Ο κίνδυνος πυρκαγιών αυξάνεται σε εξαιρετικά ξηρές συνθήκες, όπως η ξηρασία, οι καύσωνες και κατά τη διάρκεια ισχυρών ανέμων.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν την έναρξη και την εξάπλωση της πυρκαγιάς χωρίζονται σε μετεωρολογικούς τοπογραφικούς και τα χαρακτηριστικά της καύσιμης ύλης- βλάστησης. Οι τοπογραφικοί παράγοντες είναι η κλίση του εδάφους, το υψόμετρο κλπ. Η κλίση του εδάφους επηρεάζει την εξάπλωση μιας πυρκαγιάς καθώς όσο μεγαλύτερη είναι κλίση τόσο πιο γρήγορα εξαπλώνεται η πυρκαγιά. Ιδιαίτερα όταν ο άνεμος φυσά προς τη μεριά της κλίσης , τα φλεγόμενα κομμάτια καύσιμης ύλης κατρακυλούν δημιουργώντας  συνεχώς νέες εστίες δυσχαιρένωντας το έργο της κατάσβεσης. Ωστόσο, τοπογραφικά χαρακτηριστικά όπως τα βράχια λειτουργούν ως εμπόδια στη πυρκαγιά

Παράλληλα, το υψόμετρο και η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία παίζουν ρόλο στη βλάστηση που αναπτύσσεται. Κάθε δασικό οικοσύστημα έχει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και απαρτίζεται από είδη που ευδοκιμούν κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Συνεπώς, η βλάστηση που υπάρχει λειτουργεί ως καύσιμη ύλη. Κάποια είδη είναι πιο ανθεκτικά στη φωτιά και άλλα βοηθούν στην εξάπλωση της. Είναι σημαντικό ο σχεδιασμός για τη κατάσβεση των πυρκαγιών να λαμβάνει υπόψη του τη συγκεκριμένη παράμετρο για τη βέλτιστη διαχείριση. 

Κάτα την εκδήλωση της πυρκαγιάς, ο καπνός που εκλύεται είναι ένα μείγμα επικίνδυνων ατμοσφαιρικών ρύπων, όπως τα PM2.5, τα NO2, το όζον, οι αρωματικοί υδρογονάνθρακες ή ο μόλυβδος. Έτσι κατά τη καύση των δασών υπάρχει επιβάρυνση σε επίπεδο ποιότητας αέρας καθώς δημιουργούνται φαινόμενα ρύπανσης από τους παραπάνω ρύπους.  Το κλίμα επηρεάζεται αναπόφευκτα καθώς οι ποσότητες διοξειοδίου του άνθρακα που είχαν δεσμευτεί από τα δάση τώρα απελευθερώνονται πίσω στην ατμόσφαιρα. 

Εκτός από το τεράστιο οικολογικό αποτύπωμα έπειτα από την εκδήλωση μίας πυρκαγιάς υπάρχουν επιπτώσεις σχετικές με την υγεία μας. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το παγκόσμιο οργανισμό υγείας η κύρια απειλή για πυρκαγιές που καίνε κοντά σε κατοικημένες περιοχές είναι τα αιωρούμενα σωματίδια PM2.5. Τα σωματίδια αυτά συνδέονται με πρόωρους θανάτους στον γενικό πληθυσμό και μπορούν να προκαλέσουν και να επιδεινώσουν ασθένειες των πνευμόνων, της καρδιάς, του εγκεφάλου/νευρικού συστήματος, του δέρματος, του εντέρου, των νεφρών, των ματιών, της μύτης και του ήπατος. Έχει επίσης αποδειχθεί ότι η έκθεση σε αιωρούμενα σωματίδια PM2.5 οδηγεί σε γνωστική εξασθένιση ακόμα και απώλεια μνήμης. 

Βρείτε  μας στο Facebook : Blog περιβαλλοντικών θεμάτων: env-gr.blogspot.com και

                   στο Instagram: @envgrblog