Κατανοώντας τη φωτιά pt1

 

Δυστυχώς, η φωτιά κατακαίει για μέρες τη χώρα μας από άκρη σε άκρη δίχως τέλος. Η Ελλάδα κάθε χρόνο κρίνεται ανεπαρκής από απόψη ετοιμότητας έναντι στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών.

 Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Προμηθέας από τη φυλή των Τιτάνων ήταν αυτός που έδωσε τη φωτιά στους ανθρώπους για να τους βοηθήσει να αναπτύξουν τις συνθήκες διαβίωσής τους. Είναι αλήθεια ότι η φωτιά έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανθρώπινη ιστορία και χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο για να διευκολύνει την ανάπτυξη. 

Τι είναι η φωτιά; Πρόκειται για μια χημική διαδικασία που απαιτεί τις εξής τρεις συνθήκες για να εκδηλωθεί πυργκαγιά. Οι συνθήκες αυτές είναι: καύσιμη ύλη, οξυγόνο και πηγή θερμότητας. Καύσιμο είναι κάθε εύφλεκτο υλικό συμπεριλαμβανομένων δέντρων, χόρτων, θάμνων, ακόμη και σπιτιών. Όσο μεγαλύτερο είναι το φορτίο καύσιμης ύλης μιας περιοχής, τόσο πιο έντονη είναι η πυρκαγιά. Ο αέρας παρέχει το οξυγόνο που χρειάζεται η φωτιά για να καεί. Οι πηγές θερμότητας βοηθούν στην ανάφλεξη της πυρκαγιάς και φέρνουν την καύσιμη ύλη σε θερμοκρασίες αρκετά θερμές ώστε να αναφλεγεί. Ο κεραυνός, οι αναμμένες φωτιές ή τα τσιγάρα, οι θερμοί άνεμοι, ακόμη και ο ήλιος μπορούν να παράσχουν αρκετή θερμότητα για την ανάφλεξη μιας πυρκαγιάς 

Χωρίς έναν από αυτούς τους παράγοντες, μια φωτιά δεν μπορεί να ξεκινήσει. Όπως σε κάθε χημική διεργασία έτσι και εδώ, τα μόρια αναδιατάσσονται και η ενέργεια είτε απορροφάται είτε αποβάλλεται. Κατά τη διάρκεια της φωτιάς πραγματοποιείται η διαδικασία της οξείδωσης. Με απλά λόγια,  τα άτομα οξυγόνου ενώνονται με τον άνθρακα και το υδρογόνο για να σχηματίσουν διοξείδιο του άνθρακα και νερό. Η έκληση θερμότητας και ενέργειας κατά την εκδήλωση μίας πυρκαγιάς πραγματοποιούνται πολύ γρήγορα.

Μάλιστα, ο ρυθμός της οξείδωσης είναι ιδιαίτερα γρήγορος με πηγές καυσίμων όπως το ξύλο. Όταν η θερμότητα δεν μπορεί να απελευθερωθεί γρηγορότερα από ό,τι δημιουργείται, συμβαίνει καύση. Αυτό είναι που δημιουργεί τη φλόγα και τη θερμότητα που ονομάζουμε φωτιά. Παράγεται επίσης καπνός που αποτελείται από άκαυστα σωματίδια, εξατμισμένο νερό και διοξείδιο του άνθρακα, αν και όσο πιο καθαρή είναι η διαδικασία καύσης, τόσο λιγότερο καπνό βλέπετε.

Η πυρκαγιά αναφέρεται σε οποιαδήποτε ανεξέλεγκτη και μη προκαθορισμένη καύση ή καύση φυτών σε ένα φυσικό περιβάλλον, όπως δάσος, λιβάδι, θαμνώδης γη ή τούνδρα, η οποία καταναλώνει τα φυσικά καύσιμα και εξαπλώνεται με βάση τις περιβαλλοντικές συνθήκες (π.χ. άνεμος, τοπογραφία). Η πυρκαγιά μπορεί να προκληθεί από ανθρώπινες ενέργειες και σε σπάνιες περιπτώσεις από κεραυνό. 

Οι δασικές πυρκαγιές, όπως όλες οι φυσικές καταστροφές, έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν σοβαρά τόσο το περιβάλλον όσο και την κοινωνική δομή μιας τοπικής κοινότητας. Σε αντίθεση με ορισμένες από τις φυσικές καταστροφές, όπως οι τυφώνες, οι ανεμοστρόβιλοι και τα τσουνάμι που είναι απρόβλεπτα, το φαινόμενο των δασικών πυρκαγιών μπορεί εύκολα να προβλεφθεί και να ελεγχθεί, δεδομένου ότι τα αίτια είναι κυρίως ανθρωπογενή.

Οι πυρκαγιές αυξάνονται σε όλο τον κόσμο σε συχνότητα, σοβαρότητα και διάρκεια, αυξάνοντας την ανάγκη κατανόησης των επιπτώσεων της έκθεσης σε πυρκαγιές στην υγεία. Ο κίνδυνος πυρκαγιών αυξάνεται σε εξαιρετικά ξηρές συνθήκες, όπως η ξηρασία, οι καύσωνες και κατά τη διάρκεια ισχυρών ανέμων. Ωστόσο, οι άνθρωποι είναι η αιτία του 90% των πυρκαγιών παγκοσμίως. . Τα ανθρωπογενή αίτια είναι εμπρησμοί είτε από αμέλεια, στους οποίους περιλαμβάνονται απορρίψεις τσιγάρων, καύσεις ξερών χόρτων, κλαδιών και σκουπιδιών. Βέβαια, πρέπει να αναφερθεί ότι αν και οι πυρκαγιές ξεκινούν τις περισσότερες φορές από ανθρώπινες ενέργειες, η ένταση και τα αποτελέσματά τους καθορίζονται κυρίως από την κατάσταση και τη διαθεσιμότητα της καύσιμης ύλης, τη δομή της βλάστησης και τις μετεωρολογικές και τοπογραφικές συνθήκες.

Βρείτε  μας στο Facebook : Blog περιβαλλοντικών θεμάτων: env-gr.blogspot.com και

                   στο Instagram: @envgrblog